Basın Sanatı; Ve Şimdi İyi Haberler..

Günümüzde medyanın hayatımıza, sosyal yaşantımıza etkisi yadsınamaz. Sanattan siyasete kadar tüm alanlarda medyanın gücünü hisseder ve görürsünüz. Yani abartısız bir şekilde nefes aldığımız her bir anın içinde iletişim ve medya stratejileri ile karşılaşırız. Gazete, radyo, televizyon ve internet; Haber verme, eğitme, eğlendirme, sosyalleştirme gibi bir çok farklı işlevlerle bireylerin günlük rutinlerinin içinde var olurken aynı zamanda kamuoyunu şekillendirme, kontrol etme ve algı oluşturma gibi çeşitli bilinçsel işlevleri de yerine getirir. Bu halkanın son aşaması olan sosyal medya ise kitlenin var olduğu ve var ettiği muazzam iletişim alanlarından biri olarak karşımıza çıkar. Tabloyu daha geniş bir açıdan ele aldığımızda medyanın geçmişten günümüze değişmez en büyük işlevinin ve gücünün olayları kaleme alış biçiminden başlayarak bireylerin düşünceleriyle beraber tutum ve davranışlarını şekillendirebilmesinden geçtiğini söyleyebiliriz.

Tam da bu konuya tüm çıplaklığıyla değinen gazeteciliği sanatla bütünleştiren bir sergiden söz etmek istiyorum; Pera Müzesinde Basın Sanatı Sergisi.. Medyanın kitleler üzerindeki 150 yıllık birikiminin taslağını çıkartıp eleştirisini sanatla ifade etmek isteyen 160 sanatçı Basın Sanatı sergisinde eserleriyle tarihin önemli dönüm noktalarını basının ve sanatın gücüyle tekrar gün yüzüne çıkartmış.

Sanatın Basına Yansıması

Geçtiğimiz günlerde Suna ve İnanç Kıraç Vakfı Pera Müzesinin ev sahipliğini yaptığı “Ve Şimdi İyi Haberler” sergisi, 13 Nisan’dan başlayıp 7 Ağustos’a kadar sürmüştü. Fakat bu süre kapsamında sergiye gitme fırsatına erişemeyenler için bu yazıda tekrar serginin ruhunu medya ve sanat ölçeğinde yakalayabiliriz diye düşündüm..

Basın ve sanat halka vermek istedikleri açısında iki ayrı zıt kutup olarak düşünülürse eğer bu dalların birleşiminden ne gibi bir sonucun ortaya çıkacağı aslında beni hep merak ettirmiştir..

Basın dünyası hızlı, acımasız ve rekabetçidir. Gün içerisinde olan biten önemli olayları kendi dünyasında şekillendirerek halkla paylaşır. Peki, sanat bu işin neresinde yer alıyor olabilir?

Sanatın da kuşkusuz ki eleştirel tarafı dünyadaki gerçeklerle yüzleşmemizi sağlar ve bunu da en aromatik ve ritmik haliyle bizlere sunar. Basın sanatında da medyanın geçmişten günümüze ne tür bir macera izlediğinin ve toplumda ne gibi etkiler bıraktığının en yaratıcı yanıtını alıyoruz. Ayrıca matbaanın icadından başlayıp kitle iletişim araçlarının yaygınlık kazanmasıyla birlikte görsel sanatlarda meydana gelen değişim ve dönüşüm de odak noktası seçilerek sanat eserlerinin biricikliğine karşı kitle iletişim araçlarının tüketim kültürünü nasıl tetiklediğine ve birer öznesi haline geldiğine de eleştirel bakış açıları geliştirilmiş.

Sanatın ve basının birleştiği “Ve Şimdi İyi Haberler Sergisi,“ Annette ve Peter Nobel Koleksiyonu’ndan oluşuyor. Pera müzesinin 3. 4. ve 5. katlarını tartışmaya açan serginin ilk bölümü kağıdın bulunması ile başlanmış ve boş olan bir kağıda atıfta bulunulmuş. Serginin son bölümünde ise Facebook dönemi yansıtılarak medyanın zaman içerisinde geçirdiği evrim aktarılmış. Serginin küratörlüğü ise Christoph Doswald tarafından üstlenilmiş. Basın sanatı sergisinde 164 sanatçıya ait olan 300 eserin ana diyaloğu gazetelerin 150 yıllık birikimi ekseninde ilerlemiş.

Sanatçılar, matbaanın ortaya çıkışından günümüze kadar olan süre zarfında gazetelerin 150 yıllık birikimini sanatsal bir bilgelikle dönemlerin ruhunu yakalayarak farklı bir bakış açısıyla yorumlamışlar.. Kültür, sanat, bilim, siyaset gibi konulara odaklanan Basın Sanatı sergisi, son 20 yılın değişimlerine ve bu değişimlerin medya sanatındaki etkilerine dair ipuçlarını da içine katmış.

Basın sanatında düşünsel başlangıç noktasını gazeteler olarak belirleyen sanatçılar, fotoğrafın bulunmasıyla toplumun hangi yönde şekillendiği, haber ve metin ilişkisi, totaliter sistemlerin kitle iletişim araçları üzerindeki güçlü etkisine de odaklanmış.

Modern sanatın en çarpıcı dönemlerine ışık tutan Basın Sanatı sergisi, medya aracılığıyla medya dünyasının tüketim kültürü ile olan etkileşimine, ikinci dünya savaşı sonrasındaki barış hareketine ve küreselleşme ile birlikte sanatta ön plana çıkan eleştirel medya söylemi olmak üzere toplumun önemli tarihsel dönüm noktalarını ele almış. Ayrıca modern dünyanın en çok tartıştığı güncel konular olan; Toplumsal cinsiyet, din, etnik köken gibi unsurların medyada ve sanattaki dönüşümü ve sosyal medya toplumunun gelişimi de oldukça gerçekçi bir sanatsallıkla ön plana çıkartılmış.

Basın Sanatı; Sanat, toplum ve medya ekseninde hafızayı zorlamak

150 yıllık basın tarihinde gelişen olayları estetiksel açıdan yansıtan; Alberto Giacometti, Aleksandr Rodchenko, Andy Warhol, Andreas Gursky, Jenny Holzer, Bedri Baykam, Barbara Kruger, Christo, David Hockney, Dennis Hopper, Elmgreen & Dragset, Fernand Légér, Georges Braque, Henri Cartier-Bresson, Joseph Beuys, Özlem Günyol & Mustafa Kunt, Le Corbusier, Malevich, Man Ray, Mayakovski gibi oldukça önemli isimler, eserlerini Basın Sanatı sergisinde Türk toplumu ile buluşturmuş.

Basın sanatı sergisinin ana malzemelerinde; Gazete, dergi, resim, fotoğraf, kolaj, desen, yerleştirme ve video gibi kitle iletişim araçlarının kullanıldığını görürüz. Aslında 150 yıllık bir birikimi gözler önüne seren sergi, toplumsal hafızanın en çarpıcı dışavurumunu gerçekleştirmiş diyebiliriz. Bunun yanı sıra sanat eserlerinin korunmaya değer yapısı, biricikliği ve pahalılığına karşı gazete ve dergilerin her gün yeniden üretiminin ve tüketiminin de eleştirisi yapılmış ve en nihayetinde kitle toplumunun geldiği son aşama olan medyadan haber alan toplumun içerik üreticisine dönüşmesi de farklı tarzlarla eserlerde vurgulanmış.

Kaynak: Pera Müzesi

Diğer yazılar için ana sayfamızı ziyaret etmeyi unutmayın!