Yüksek Rönesans’ın en değerli, görkemli eserlerinden biridir Sistine Şapeli tavanına resmedilen freskler ve anlattığı hikaye. Michalengelo’nun oldukça genç yaşına rağmen yarattığı bu şaheser, yapılışının üzerinden yaklaşık 500 yıl geçmesine her geçen gün daha da fazla sayıda turistin ilgisini çekmektedir.

Heykel yapmak için resim eğitimini bırakan fakat daha çok heykeltraşlığı ile tanınan 33 yaşındaki Michelangelo’ya Papa II. Julius tarafından verildi şapelin tavanını dekore etme görevi. Ünlü sanat tarihçisi Vasari’ye göre, papanın Michelangelo’ya böylesine yüce bir görev vermesinin nedeni, Michalengelo’nun iki rakibi, ressam Raphael ve mimar Bramante’nin kışkırtmasıydı. İkiliye göre, ya Michelangelo resme yatkınlığı olmadığından başarısız olacaktı ya da papayla araları öyle kötüleşecekti ki Michalengelo Roma’dan tamamen ayrılmak isteyecekti. Ondan istenen 12 havariyi resmetmesiydi. Ancak dahi sanatçının aklında bambaşka bir fikir vardı. Cesurca davranıp kendisinden istenileni değil, Yaratılış hikayesini anlatmaya karar verdi. Bir iskele üzerinde üç buçuk senede yaklaşık 1000 m2 tavan freski yaptı. 

Tavanın tam ortasında 9 fresk bulunur. Bu sahneler Kitab-ı Mukaddes’in Eski Ahit kısmında geçen Tekvin (Yaratılış) bölümünü konu alır.

Tekvin’de dünya’nın yaratılışı, Adem ile Havva’nın yaratılışı ve cennetten kovuluşu, Habil ve Kabil, Nuh Tufanı, Babil Kulesi ve İbrahim, İshak, Yakup ve Yusuf peygamberler anlatılır. Michaelangelo’nun freskleri ise şöyle sıralanmıştır: 

1. Aydınlıkla Karanlığın Ayrılması
2. Güneş’in, Ay’ın ve Bitkilerin Yaratılışı
3. Suların ve Karaların Ayrılması
4. Adem’in Yaratılışı
5. Havva’nın Yaratılışı
6. İlk Günah ve Cennetten Kovuluş
7. Nuh’un Kurbanı
8. Tufan
9. Nuh’un Sarhoşluğu

Sistine Şapeli Tavanında İncil’den Hikayeler

Michelangelo ortadaki sahnelerin etraflarını çerçevelemek için gerçek bir sütun görünümü veren boyamalar yapmıştır. Merkezdeki ana hikayenin etrafında da yine İncil’den alınan çok sayıda hikaye ve figür bulunmaktadır. 

9 ana freskin etrafında 12 adet figür vardır. Bunlar Hz. İsa’nın geleceğini haber veren Danyal, Ezekiel ve Zekeriya gibi 7 erkek peygamber ve 5 tane Sibylia’yı (kökeni mitolojiye dayanan, Eski Ahit’te adı geçen peygamberlere eş düzeyde kehanet gücüne sahip kadın) betimler.

Tavanın 4 köşesinde Pandantif denen freskler vardır. Bunlarda ise Yahudilerin İsrail’in kurtulmasında önemli kabul ettikleri 4 kahraman olan Musa, Esther, Davut ve Judith’in İncil’den alınan hikayeleri vardır. Bunlardan “Davut ve Golyat” ile “Judith ve Holofernes” sanat tarihi boyunca defalarca kez resmedilen, heykelleri yapılan hikayelerdir. Öyle ki yine Michalengelo’nun bugün dünyaca bilinen Davut heykeli tam da Davut’un Golyat’ı öldürdükten sonraki halini gösterir. 

Bunların dışında tavanın en dış noktalarında yer alan figürler ise İsa’nın soyundan geldiği düşünülen kişilerdir. 

Kısacası bu Michalengelo’nun bizlere bıraktığı bu eser üzerine konuşmakla bitmeyecek kadar çok ayrıntı ve muhteşemlik barındırıyor içinde. Yüzyıllar sonra bile bu kadar çok insanı çekebilmesi ve kendine hayran bırakabilmesi ise; sanatsal güzelliğin, zamanın ve mekanın çok ötesinde olduğunun ve tüm insanlığa hitap edebildiğinin kanıtı. 

Kaynaklar: