Psikolojik rahatsızlıkları olan iki ressam üzerinden; yaratıcı güç kişiyi nasıl etkiler? Psikolojik rahatsızlıklar her zaman olumsuz sonuçlar mı doğurur?

---

LOUİS WAİN

(5 Ağustos 1860 – Londra – 4 Temmuz 1939), İngiliz Sanatçı Ressam

( 6 Mart 1457 – 18 Şubat 1564 ), İtalyan Ressam Şair Heykeltıraş

Bazılarımızın psikolojik rahatsızlık yaşaması büyük acılara dayanır; sevdiğini kaybeder insan, hiç seveni olmaz insan, sevilmeye muhtaçtır insan. Bazen acılar ihanettir bazen iç dünyamıza tehdittir. Psikolojik rahatsızlıklar çoğu zaman bizi dibe iter ve iç dünyamız ile baş başa bırakır. Psikolojik rahatsızlıklardan kurtulmanın yolları çoğu zaman terapi, bazen kişinin sorunları aşması, bazen ise sanattır. Çok eski zamanlarda psikoloji hastalarının tedavisinde su sesi, klasik müzik, resim odalarının bulunması bizi hayatta tutan dallardan birinin de sanat olduğunu göstermektedir. Psikolojik rahatsızlıklarını sanat ile yoğuran, belki acılarını dindirme yollarını resim yapmakta bulan iki ressam üzerinden yaratıcı gücün psikolojik yönünü inceleyeceğiz.

Yukarıda, İngiliz sanatçı Louis Wain’in sağlıklı olduğu zaman yaptığı kedi resmini görmekteyiz. Kedi resimleri konusunda ünlenen ressamın evinde de kedileri bulunmaktadır. Eşi meme kanserine yakalanınca eşini güldürmek adına komik kedi resimleri yapmaya başlayan ressamın bu hastalıkla cebelleşirken, eşiyle birlikte neşe kaynakları kedileri olmuştur.

Fakat eşini bu hastalıktan kaybedince artık sadece hayatında kedileri oluyor ve hayatının son on beş yılını şizofreni tedavisi ile geçiriyor. Kedi resimlerine devam eden sanatçının yukarıda gördüğümüz resminde şizofreni rahatsızlığının izlerini taşıdığını söyleyebiliriz.

Dünya’nın en ünlü sanatçılarından biri olan Michelangelo ise Rönesans Dönemi’nin en başarılı isimlerinden biridir. Zor bir insan olan Michelangelo, her zaman tek başına çalışır asla eserlerini imzalamaz ve yaşlanmasına rağmen üretmekten asla vazgeçmemiştir.

California Üniversitesinde çalışmakta olan Dr. Paul Wolf’un araştırmasına göre; Michelangelo’nun sosyal becerilerdeki zayıflığı, olağandışı yaşam tarzı, melankoliyi eserlerine taşıması onun bipolar bozukluğu olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Çoğu zaman psikolojik sorunlarımızın üstüne gitmeyiz. Freud’un Psikanalitik Kuram’da bahsettiği egomuzun savunma mekanizmalarından biri olan yadsımayı ya da bastırmayı tercih ederiz. Egomuza zarar verecek olan durumlarda sorunu ya görmezden geliriz ya da onu tamamen bilinçaltımıza bastırırız. Sorunlarla baş etme yöntemlerini her birey kendi yoluyla gerçekleştirir. Kimileri temizlik yapar, kimileri müzik dinler, kimileri ise resim yapar. Tedaviye ihtiyaç duyduğumuzu ancak bireysel yöntemler fayda etmediğinde kabul ederiz. Peki psikolojik rahatsızlıklar hayatımızı her zaman olumsuz mu etkiler?

“İnsan niçin yazar? Resim yapar? Besteler? Yaratıcı insan, yoğun bir biçimde yaşar. Evrenin ağırlığı, sonsuzluğun derinliği onun düşünce ve duygularıyla iç içedir. Söyleyecek yeni bir şeyin olmasının ötesinde, onu söylemenin yeni bir yolunu bulmanın peşindedir sanatçı.

Yaratıcı acı çeker.

Yaşayabilmek için yaratmak zorundadır.

Yaratma yoluyla acılarını azaltır.”

İki ressamın hayatından yola çıkarak psikolojik rahatsızlıkların sorun değil tam tersi hayatımıza başarı getireceğini söylemek doğru olmaz. Fakat konuya başka bir gözle bakarsak eğer aradaki ince çizgiyi yakalayabiliriz. Depresyon ve melankoli aynı değildir. Melankoli içinde hüzün barındıran ve hepimize gerekli olan, ilham veren bir duygudur. Sevdiğinden ayrıldıktan sonra unutulmaz bir parça bırakan Tanju Okan, bizi çok etkileyen Hotel California şarkısının hikayesi, eşini kaybeden ressamımız Louis Wain, bipolar olduğu söylenen büyük sanatçı Michelangelo…

Bu sanatçıları ünlü ve eşsiz yapan neydi? Başlarına gelen olayları yaratma duygusunu kullanarak aşmaları değil miydi? Nice efsane şarkıcıya, ressama, şaire ilham olan duygu olan hüzün çoğu zaman bize yaratma duygusu getirir. Yaratıcı güç hüzün ile birleşince ortaya yalnızca acılarımızın iyileşmesi değil aynı zamanda yaratıcının ürettiği ve bize miras kalan eserlerdir.

Bu yazı ile okura ilham olunmak istenen fikrin;

hayatımızdaki olumsuz duygu ve düşüncelerin bize -her zaman olmasa bile- yaratıcı bir güç katacağı ve acılarımız ile başa çıkmak için yardım edeceğini söylemek yanlış olmaz. Yaşayabilmek için sadece mutluluk ve sevinçlerin olduğu cam fanuslarda yaşamak sıkıcıdır. Hüzün başa çıkabilme becerilerini bize kazandırır. “Bu başıma neden geldi?” düşüncesinden “Bu başıma geldi ve bunu yaşadıktan sonra buradan hangi yollarla çıkabilirim” düşüncesine geçen farkındalıklara…

KAYNAKÇA

LOUS WAİN HAYATI – https://tr.wikipedia.org/wiki/Louis_Wain & https://gulsahmeralozgur.dr.tr/louis-wain/

MİCHELANGELO HAYATI – https://tr.wikipedia.org/wiki/Michelangelo https://www.psikiyatri.org.tr/uploadFiles/15102017134430-53-UPK_konusma_metinleri.pdf

ALINTI – GÜNDÜZ VASSAF CEHENNEME ÖVGÜ SAYFA 164